تبیین روابط ایران و آمریکا در گفتمان سیاست خارجی امام خمینی(ره)

چکیده جهت­گیری سیاسی کشورها در قبال یک دیگر، کیفیت روابط آن­ها را مشخص­می­کند. سیاست خارجی اصولاً پدیده ای برآمده از درون نظریه های هویتی است که بازی گران در مقام عمل نمی توانند به همکاری کارآمد و پایدار در آن نایل­آیند مگر آن که به نظریه و ایدئولوژی واحد دست­یافته­باشند. امام خمینی(ره) «اسلام» را موجودیتی متفاوت فرض­می­کند تا بتواند «دیگری» را در هویت سیاسی خود قوام­بخشد. زبان و ایدئولوژی بر توجیه، تولید و بازتولید هژمونی و روابط نابرابر قدرت تأکید می کند و هدف انتقاد را توجه به عمیق ترین وجه اعمال قدرت در اجتماع از رهگذر افشای تزویر زبان می داند. تحلیل گفتمان انتقادی، به لحاظ فلسفی مبتنی بر ساخت گرایی­اجتماعی است که با تأکید بر عامل انسانی، واقعیت را به سازه های انسانی تقلیل می دهد. هدف از تحلیل انتقادی، کشف این ارتباط و نشان دادن باورها و ارزش های ایدئولوژیکی است که به صورت عقل سلیم جلوه یافته اند. بر هیچ­کس پوشیده نیست که آمریکا در گفتمان امام(ره) نقش «خصم» و «غیر» را بازی­می­کند و این نقش تا زمان تغییر الگوی رفتاری آمریکا پابرجاست. در پاسخ  به پرسش «شرایط عادی شدن روابط دو کشور در گفتمان امام (ره) کدامند»، مؤلفه­هایی هم چون «احترام­متقابل» و «تغییر سیاست­های­تقابلی خصمانه» احصا می­شود. بنابراین تلاش خواهد شد با روش توصیفی مبتنی بر ابزار کتابخانه­ای ضمن مرور اندیشه اسلامی امام(ره)  گفتمان­انتقادی وی در سیاست خارجی تحلیل و با آزمون فرضیه ی پیشین، اصول کلی موردنظر اثبات شود.